سیستمهای آموزشی باز و بسته[6] آموزش مبتنی بر فناوری، یادگیری های فردی را ارتقا میدهد تا هر دانش آموز بتواند به مطالبی که نیاز دارد دسترسی پیدا کند. این آموزشها، تجربه های یادگیری سفارشی پیشنهاد می دهند که به دانش آموزان اجازه استفاده از آنها را در هر محلی میدهد. با استفاده از واقعیت مجازی و افزوده، هر کسی میتواند درسهایش را هم داخل و هم خارج مدرسه پیش ببرد و این موضوع یک راه حل عالی برای کودکانی است که صبر کافی برای سرعت کند کلاس درس را ندارند. به زبان روش شناسی آموزشی، میتوان دو نوع سیستم آموزشی را بیان کرد: باز و بسته. یک سیستم بر پایه هدستهای واقعیت مجازی و دیگر سیستم بر اساس راه حلهای واقعیت افزوده است. در ادامه به بحث درباره ضروریات هر دو روش میپردازیم. [6] Open and Closed Learning Systems سیستمهای آموزشی بسته سیستم آموزشی بسته از هدستهای واقعیت مجازی به عنوان وسیله هایی برای آموزش استفاده میکند. منطق این کار ساده است: دانش آموزان هدستهای خود را روی سر میگذارند و از درسهای سه بعدی تعاملی خودشان لذت میبرند. به این روش آموزش، بسته میگویند زیرا این روش موضوع را از محیط خارجی ایزوله کرده و تاکید را بر کار فردی میگذارد. چنین سیستمهایی مزایای فراوانی دارند ولی در عین حال دارای مشکلاتی نیز میباشند. مهمترین خصوصیات این سیستمها عبارتند از: · تمرکز روی موضوع: هدستهای واقعیت مجازی کاملا دانش آموزان را غرق میکنند و آنها را مجبور میکنند تا 100% روی موضوع درس تمرکز داشته باشند. این مطلب عالی است زیرا کودکان توجه خود را از دست نداده و بیشتر داده ها را فورا به خاطر میسپارند. · ارتباط تئوری و عمل: فناوری واقعیت مجازی یادگیرندگان دارای سنین پایین را قادر میسازد تا هر چیزی را که در تئوری خوانده اند، ببینند یا احساس کنند. به عنوان مثال، آنها میتوانند چگونگی تقسیم سلولی یا تقسیم اتمی را تماشا کنند؛ چیزی که حتی امروزه تقریبا غیر قابل تصور است. · عناصر بازیوارسازی[7]: کودکان هنگام بازی می آموزند؛ این موضوع تجهیزات واقعیت مجازی را سرگرم کننده ترین ابزار یادگیری در تاریخ آموزش کرده است. · بیگانگی[8]: اگر دانش آموزان زمان زیادی را صرف یادگیری با استفاده از هدستهای واقعیت مجازی کنند، فراموش خواهند کرد که ارتباطات بین افراد یکی از سنگ بناهای آموزش موفق میباشد. مدارس نه تنها به کودکان ریاضی و زبان یاد میدهند؛ بلکه آنها را برای تجربه های زندگی واقعی و تعاملات انسانی آماده میکنند. · به دست گیری کنترل توسط واقعیت مجازی: اگر دانش آموزان بتوانند تمام روز از واقعیت مجازی استفاده کنند، نقش معلم چیست؟ آموزگاران همچنان کسانی هستند که باید دانش و شخصیت دانش آموزانشان را ارزیابی کنند؛ در حالی که هدستها باید فقط به عنوان ابزار آموزشی باقی بمانند. · محدود سازی حق انتخاب: در یک سیستم آموزشی بسته، دانش آموزان راهی از پیش تعیین شده توسط برنامه نویس را طی میکنند. آنها به ندرت میتوانند از الگوهایی که قبلا ساخته شدهاند بیرون بروند و با همکلاسیهایشان بحث و تبادل نظر زندهای را شروع کنند. این وضعیت خوب نیست؛ زیرا تمام هدف آموزش، شکل دهی به افرادی گویا و با تفکر آزاد میباشد. [7] Gamification [8] Alienation سیستم آموزشی باز سیستمهای آموزشی باز بر پایه الگوریتمهایی بر مبنای متن هستند که از فناوری واقعیت افزوده به عنوان ابزاری برای حمایت و پیشرفت آموزشهای روزمره استفاده میکنند. چنین فناوری قادر به جمع آوری اطلاعات خارجی برآمده از معلمان، همسالان و اشخاص دیگر میباشد. بدین وسیله، واقعیت مجازی فرایندهای یادگیری را پیشرفت داده و به گونه ای انطباق پیدا میکند که برای نیازهای هر کودک به طور جداگانه مناسب شود. واقعیت مجازی درسها را ارزشمندتر میکند چرا که تشخیص میدهد زمان نشان دادن اطلاعات فرامتنی مربوط به موضوع درس چه وقت است. مثلا ابزارهای واقعیت مجازی میتوانند لایه هایی از اطلاعات دیجیتالی را برای توضیحات بیشتر راجع به فرمولی که معلم ریاضی پای تخته سیاه نوشته است، نشان دهند. از این طریق کودکانی که توجه نداشتهاند یا نتوانستهاند تمام چیزها را به یاد بیاورند، قادر باشند به عقب برگردند و تمام عبارت ریاضی را بازبینی کنند. اما واقعیت افزوده کارکرد دیگری نیز دارد و آن جمعآوری و تحلیل دادههای پیشرفت هر دانشآموز و فرستادن گزارشهای باارزش به معلمان، روانشناسان و مشاوران است. همچنین فناوری واقعیت افزوده میتواند آزمون سریعی را طراحی کند تا دورنمایی از سطح کلی دانش در کلاس درس داشته باشد. در شرایطی که معلمان بخواهند برنامه آموزشی را برای بعضی از دانش آموزان تنظیم کنند، میتوانند به سیستم واقعیت افزوده ورودی بدهند تا سطح سختی آن را افزایش یا کاهش دهند. این کار به دانش آموزان ضعیفتر تا حد ممکن در یادگیری کمک میکند و یا به کودکان تیزهوش اجازه میدهد بیشتر یاد بگیرند و استعداد ذاتی خود را شکوفا کنند. اگرچه معلمان تنها کسانی نیستند که میتوانند بازخورد دهند. در مقابل، دانش آموزان نیز میتوانند نظراتشان را بیان کنند و بگویند که روند آموزشی تند یا کند است و درخواست تغییر در آن را بدهند. حال که در مورد ویژگیهای سیستم آموزشی بسته بحث شد، مزایای روششناسی بر پایه واقعیت افزوده را بیان میکنیم: · حمایت از آموزش: بر خلاف واقعیت مجازی، سیستمهای باز کنترل کاملی روی فرایند تدریس ندارند. در عوض، واقعیت افزوده با نمایش انواع اطلاعات فرامتنی در موقع لزوم، هم به معلمان و هم به دانش آموزان کمک میکند تا بهتر درس بخوانند. · افزایش تعامل: اگر فناوری واقعیت مجازی، کاربران را منزوی میکند، واقعیت افزوده دقیقا برعکس عمل مینماید. این سیستم واقعا تعامل را افزایش میدهد چرا که به تمام کودکان اجازه میدهد تا در مورد موضوع جاری مورد علاقه شان وارد بحث شده و نظر بدهند. · عدم از بین رفتن کنترل: حتی اگر مدارس فناوری واقعیت افزوده را قبول کنند، نقش معلم به هیچ وجه کاهش نمییابد. آنها باید مسئول باقی بمانند و تمام تصمیمات مهم را بگیرند؛ در حالی که تصاویر دیجیتالی اطلاعات مربوط به درس تنها میتوانند فرایند یادگیری را جذابتر کنند. · امکان اشتباه در بازخورد: اشاره کردیم که ابزارآلات واقعیت افزوده باید اطلاعات از معلمان، مشاوران و دانشآموزان نیز جمع آوری کنند. این موضوع گاهی باعث کمی سردرگمی میشود زیرا کسی نمیتواند مطمئن باشد که تمام شرکت کنندگان همیشه اطلاعات صحیح و قابل اعتماد ارایه میدهند. این مطلب نگرانی کوچکی است که نمیتواند شما را نگران کارایی واقعیت افزوده در سیستمهای آموزشی کند. مثالهایی واقعی درباره استفاده از واقعیت مجازی و افزوده در محیط کلاس درس ارزش عملی واقعیت مجازی و افزوده در تجربههای آموزشی بدون ذکر مثال، روشن نمیگردد. هر کسی باید درک کند که چگونه فناوریهای جدید به معلمان کمک خواهند کرد تا دانش خود را موثرتر با دانش آموزانشان به اشتراک بگذارند. یک کلاس درس مجازی در اپلیکیشن Engage VR. دانش آموزان از سرتاسر جهان میتوانند حضور پیدا کرده و با یکدیگر یاد بگیرند. در ادامه فهرستی از زمینه ها و مثالهای مربوط به آنها را مشاهده میکنید که از واقعیت مجازی و افزوده در آنها استفاده میتوان کرد. · مراقبت از سلامت: تا چندی پیش، تنها راه آموزش در بخش سلامت، پیوستن به کادر درمانی بیمارستان بود. امروزه، این امکان وجود دارد که در جراحی ها و دیگر اقدامات درمانی مجازی نقش داشته باشیم تا بدون صدمه به دیگران، تجارب ارزشمندی کسب کنیم. به لطف فناوری های واقعیت مجازی و افزوده، آموزش در بخش سلامت آرام آرام امنتر و سریعتر میشود. · شیمی: کودکان به سختی میتوانند چیزی آزاردهنده تر از درسهای دیوانه کننده درباره برهمکنشهای مولکولی و زیراتمی به یاد بیاورند. در عصر یادگیری مجازی و افزوده، مسائل به سرعت تغییر میکنند. بچه ها این امکان را مییابند که خودشان آزمایش کنند، مواد را با یکدیگر مخلوط نمایند و درباره شیمی مستقیما از طریق آزمایش بیاموزند. این شیوه آموزش نه تنها امنیت بیشتری دارد؛ بلکه از آزمایشهای آزمایشگاهی سنتی ارزانتر هم هست چرا که دیگر نیازی نخواهد بود که مدارس برای مواد شیمیایی گوناگونی پول پرداخت کنند. · تاریخ و جغرافیا: دانش آموزان اغلب از داستانهایی درباره یونان باستان، مصر و یا بین النهرین لذت میبرند ولی یادگیری و حفظ کردن اطلاعات اینقدر زیاد در مورد مردم، چیزها و حوادثی که اصولا با دنیای امروز تفاوت دارند، سخت است. با این حال، اگر کمی جادوی واقعیت افزوده به درسهای تاریخ و جغرافیا اضافه شود، برای حتی ضعیفترین دانش آموزان در گروه نیز جالب خواهد بود. سفرهای مجازی به اطراف کلاس زمان کمتری از سفرهای عادی به اطراف میبرند –معمولا 30 دقیقه تا یک ساعت. آنها همچنین نیاز به برنامه ریزی و هزینه کمتری دارند. فقط یک لحظه تصور کنید که یک بچه مدرسه ای با دیدن دیوار بزرگ چین در کلاس خود چه احساسی خواهد داشت. خیره کننده، درست است؟ · فیزیک: مهم است که به بچه ها مکانیک کلاسیک و قوانین حرکت نیوتن را بیاموزیم ولی اگر بتوان به آنها این شانس را بدهیم که تئوری را در محیط واقعیت مجازی با عمل پیوند بزنند، چه؟ اگر در مورد نجوم، سال نوری و کهکشانهای دوردست تدریس میکنید، چرا بچه ها را به سفرهای بین ستارهای نمیبرید؟ ممکن است شبیه فیلمنامه های علمی-تخیلی به نظر برسد؛ اما تا پیوستن به حقیقت راهی نمانده است. فناوری واقعیت افزوده این موضوع را طی چند سال آینده ممکن میسازد؛ بنابراین بچه های ما حتما روشهای آموزشی کاراتری نسبت به ما تجربه خواهند کرد. · دست ورزی: تولید شامل ابزارهای مهم و ماشین آلات سنگین میباشد که واقعا برای محیط کلاس درس سنتی مناسب نیستند. با استفاده از هدستهای واقعیت مجازی، میتوان به کودکان اجازه داد کامیونها را برانند، سوراخکاری کنند و یا خانه بسازند بدون ترس از این که کسی در این فرایند آسیب ببیند. این موضوع در مورد ماموریتهای آتشنشانی، فعالیتهای گارد ساحلی و محدوده وسیعی از شغلها صادق است. · هنر و فرهنگ: اپلیکیشینی به نام Prisma وجود دارد که با استفاده از سبک هنرمندان مشهوری چون ادوارد مونک، وینسنت ونگوک یا پابلو پیکاسو، عکسها و ویدیوها را به قطعات هنری تبدیل میکند. این اپلیکیشن مثالی عالی است از این که چگونه واقعیت افزوده مبتنی بر جایگزینی میتواند مردم را برای بازی و همزمان یادگیری تاریخ هنر و فرهنگ تحریک کند. با استفاده از هدستهای واقعیت مجازی، میتوان از راه دور در نمایش، تئاتر، کنسرت و دیگر همایشها شرکت کرد تا در جریان فرهنگ روزمره جاری بود. حتی میتوان به صورت مجازی در زمان به عقب رفت و تئاتر اصلی شکسپیر در قرن 16 میلادی در لندن را به تماشا نشست –هیچ محدودیتی برای فناوریهای نوین در آموزش وجود ندارد. · زبان: سادهترین روش آموزش زبان، رفتن به خارج از کشور و صحبت با افرادی با آن زبان مادری است. تا کنون این نوع آموزش، منحصر به قشر مرفه جامعه بوده است ولی حتی آنها نیز نمیتوانند مدت زیادی خارج از کشور بمانند. به زودی، هر کس این امکان را دارد که از فرانسه یا ژاپن «بازدید» کند و زبانهای خارجی و فرهنگهای محلی را همان جا بیاموزد. فهرست کاربردهای بالقوه واقعیت مجازی و افزوده در آموزش نمیتواند به همین 7 موضوع منحصر شود. در مقابل، موضوعات بسیار بیشتری در این رابطه وجود دارند که میخواستیم به شما فقط یک معرفی اولیه بدهیم. اگر چه، یک نکته را باید اضافه کرد –واقعیت مجازی و افزوده میتواند برای طراحی یک کلاس درس مجازی با دانش آموزانی از سرتاسر جهان استفاده شود. چنین کلاس درسی میتواند میزبان معتبرترین مدرسان شود و آموزش از راه دور را یک پله ارتقا دهد. نقاط قوت و ضعف آموزش از طریق واقعیت مجازی و افزوده تا اینجا واقعیت مجازی و افزوده تعریف شد، وضعیت کنونی آنها بررسی گردید، مکانیزم های هر دو روش توضیح داده شد و برخی از کاربردهای پایه های آن در آموزش بیان کردید. حال به بررسی نهایی و نقاط قوت و ضعف استفاده از این تکنولوژیها در کلاس درسهای امروزی میپردازیم. نقاط قوت · آزمایش کردن: قبلا تعدادی مثال عالی از تمرین به کمک واقعیت افزوده شامل جراحیهای پزشکی بیان شد. دانش آموزان میتوانند هر قدر که بخواهند تمرین کنند و آن قدر این تمرین را تکرار کنند که 100% درباره نحوه انجام کار مطمئن شوند. این نحوه آموزش کارمندان با مهارت بالایی را تربیت میکند و در عین حال تعداد خطاهای انسانی کاهش مییابد. · تعامل: یادگیری به کمک واقعیت افزوده تنها به محصلان در امر آموزش کمک نمیکند؛ بلکه برای آنها فرصت درگیر شدن با موضوع را فراهم میکند. با چنین اطلاعات فرامتنی زیادی که همه جای کلاس نمایش داده میشود، دنبال کردن درسها و درک مفاهیم پیچیده آسانتر خواهد بود. · یادگیری در هر مکان و هر زمان: آموزش از راه دور مفهوم جدیدی نیست ولی واقعیت مجازی و افزوده آن را یک گام به پیش بردهاند. دانش آموزان آینده قادر خواهند بود در کلاسهای مجازی و دوره های آنلاین از خانه راحت خودشان حضور یابند. آنها همچنین زمانبندی خود را انتخاب و سرعت پیشرفت کلاس را تنظیم میکنند تا با برنامه روزانه خودشان هماهنگ شود. تمام این نکات آینده یادگیری را ارزانتر، سریعتر و کاراتر خواهد نمود. · انتخاب حرفه: در عصر واقعیت مجازی هر بچه دبیرستانی امکان تست صنایع مختلف را خواهد داشت و تصمیم خواهد گرفت که حرفه ایده آل برای وی چیست. انتخاب حرفه همراه به اندازه قبل تنش زا نخواهد بود و دانش آموزان تصمیمات اشتباه کمتری در این راه خواهند گرفت. · بازیوارسازی: عناصر بازیوارسازی نرخ درگیر شدن در مباحث در کلاسهای درس را افزایش داده، بچه ها را به شرکت در کارهای عملی و مناظرات مربوط تشویق میکند. پیشتر اثبات شده است که آموزش از طریق بازی، تواناییهای یادگیری کودکان را افزایش میدهد؛ اما انتظار میرود نتایج به کمک واقعیت مجازی و افزوده بهتر نیز گردند. · تنوع: واقعیت مجازی و افزوده امکان یادگیری سفارشی را میدهد؛ در ضمن دانش آموزان میتوانند از میان تعداد زیادی از دوره ها انتخاب کنند. آنها لزوما نباید دوره های موجود در مدرسه خاصی را انتخاب کنند؛ چرا که تعداد زیادی از دوره های آنلاین قابل اعتماد که میتواند هر دانش آموزی را نسبت به دوره های سنتی بهتر رشد دهد، وجود دارد. نقاط ضعف · انزوا: یادگیری بر پایه هدستهای واقعیت مجازی میتواند دانش آموزان را منزوی کرده و ارتباطات بین همسالان را کاهش دهد. به همین منظور، بهتر است به جای استفاده از هدستها در تمام روز، تنها گاهی از آنها در تجارب آموزشی استفاده شود. · عدم کنترل: فناوریهای نوین معلمان را قادر میسازد تا دانش خود را با محصلان خویش سریعتر و کاراتر به اشتراک بگذارند. اگرچه ابزارهای مبتنی بر هوش مصنوعی هر روز هوشمندتر میشوند و این خطر وجود دارد که مدرسان احساس کنند مجبور به انجام کاری هستند. البته این مشکل مربوط به حالا نمیباشد ولی واقعیت مجازی و افزوده به سرعت رو به رشد هستند و این مشکل ممکن است به زودی اتفاق بیافتد –شاید ظرف 10 تا 15 سال. · انضباط: با این وصف که دانش آموزان میتوانند در هر مکان و هر زمان آموزش ببینند، مشکل خود انضباطی ظاهر خواهد شد. در واقع، حتی به کمک پیشرفته ترین ابزار IT نیز وادار کردن بچه ها به درس خواندن سخت است. معلمان باید توجه خاصی به این مساله داشته باشند و فرایند یادگیری را مداوم تحت کنترل خود درآورند. · فراوانی: محصلان مدرن با استفاده از هدستهای واقعیت مجازی و افزوده مطالب را سریعتر یاد میگیرند و همچنین اطلاعات بیشتری از کودکان امروزه دریافت کرده و به خاطر میسپارند. با چنین فراوانی مواد آموزشی، مهم است که زمان کافی برای ارتباطات مستقیم زندگی واقعی باقی بگذاریم. · اعتبارگذاری[9]: سیستمهای آموزشی بسیار کند تغییر میکنند و زمان زیادی طول خواهد کشید تا مدارس، سیستمها و تمامی کشورها شروع به قبول فناوری واقعیت افزوده در فرایندهای تدریس روزمره کنند. واقعیت مجازی اجتماعی[10] نقش پررنگی در کاهش انزوای دانش آموزان هنگام استفاده از هدست واقعیت مجازی خواهد داشت. تصویر از اپلیکیشن BigScreen VR واقعیت مجازی/افزوده مشکلاتی دارند؛ اگرچه خصوصیات زیادی نیز دارند که این فناوریها را جذاب میکند –هیچ دلیلی وجود ندارد که به آرامی شروع به استفاده از آنها در سیستمهای آموزشی نکنیم. این پروسه آهسته و احتمالا بعضی اوقات دردناک خواهد بود اما در دراز مدت مزایای بیشماری برای سیستم آموزشی به بار خواهد آورد. [9] Accreditation [10] Social VR نتیجه گیری سیستمهای آموزشی به طور سنتی از تغییرات تکنولوژیکی استقبال نمیکنند و بیشتر آنها هنوز منحصرا از استراتژی «معلم روبروی بچه ها» پیروی میکنند. در هر حال، زمان آن رسیده است که مدلهای تدریس جدید را بپذیریم و واقعیت مجازی و افزوده میتوانند نقش مهمی را در این مورد بازی کنند. با استفاده از ابزارآلات واقعیت افزوده و هدستهای واقعیت مجازی، دانش آموزان قادر خواهند بود یادگیری را به روش کاملا نوینی تجربه کنند. آنها میتوانند سفرهای مجازی بروند، از اماکن تاریخی دیدن کنند، آزمایش انجام دهند و محدوده وسیعی از ابزار را تست نمایند. تکنولوژی های واقعیت مجازی و افزوده عناصر بازیوارسازی را به آموزش کلاسیک اضافه کرده، تمام پروسه آموزش را جذابتر میکنند. در عین حال یادگیری گسترده تر، در دسترستر و ارزانتر خواهد شد. به زودی، هدستهای واقعیت افزوده آن قدر ارزان خواهند شد که هر کس میتواند از آنها در زندگی روزمره استفاده کند. ولی به هر حال معضلاتی نیز وجود دارد.